Các loại thuốc mới đã góp phần kéo dài tuổi thọ, nâng cao sức khỏe và cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của chúng ta. Thuốc là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho nhiều bệnh thường gặp ở người già và người ốm yếu. Các loại thuốc bây giờ không chỉ điều trị và chữa các bệnh không thể điều trị được chỉ vài năm trước đây mà chúng còn giúp chẩn đoán sớm bệnh; ngăn ngừa các bệnh đe dọa đến tính mạng; giảm đau; và cho phép những người mắc bệnh nan y sống thoải mái hơn trong những ngày cuối đời.
Tuy nhiên, đối với người lớn tuổi và người ốm yếu, việc sử dụng thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, chất kích thích như rượu, và các phương thuốc thảo dược/thuốc thay thế đều có thể là con dao hai lưỡi. Nếu bệnh nhân không sử dụng đúng cách, hiệu quả và an toàn, thuốc có thể gây ra hậu quả khôn lường. Đặc biệt là thuốc có thể gây ra những phản ứng có hại (ADR) thậm chí nguy cơ đến tính mạng của người bệnh.
Bệnh nhân dễ gặp phải các vấn đề liên quan đến thuốc do có những thay đổi xảy ra với việc lão hóa và tác động lên những khiếm khuyết. Tuy nhiên, nghiên cứu đã chỉ ra rằng các vấn đề liên quan đến thuốc thường có thể phòng ngừa được. Người chăm sóc có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp xác định thời điểm thực tế hoặc nguy cơ xảy ra ADR. Sự trợ giúp này có thể giúp phòng trừ những phản ứng không mong muốn, xảy ra tiêu cực và gây tốn kém của việc sử dụng thuốc, chẳng hạn như việc phải nhập viện vào các bệnh viện chăm sóc cấp tính, các nhà tình thương hoặc viện dưỡng lão. Khoảng một phần tư trong tổng số các trường hợp nhập viện điều dưỡng ít nhất có một phần là do không thể dùng thuốc đúng cách.
Khi bệnh nhân, người chăm sóc, bác sĩ và dược sĩ hoạt động như một đội hỗ trợ lẫn nhau, họ sẽ tránh được các vấn đề liên quan đến thuốc, góp phần mang lại kết quả tốt hơn và cải thiện chức năng hàng ngày. Tờ thông tin này đóng vai trò là hướng dẫn của người chăm sóc sóc về việc sử dụng thuốc và cung cấp các mẹo nhỏ, những việc cần làm đối với những thách thức của việc sử dụng thuốc.
Người lớn tuổi, người khuyết tật và người chăm sóc có thể sẽ phải đối mặt với những trở ngại khi sử dụng thuốc. Giải quyết được những vấn đề này thì thuốc sẽ rất có hiệu quả. Vậy nên người tiêu dùng và người chăm sóc cần phải thông báo với bác sĩ và dược sĩ về bất kì vấn đề gì họ gặp phải khi dùng thuốc.
Vấn đề chung trong việc sử dụng thuốc ở người cao tuổi và những người ốm đau là họ sử dụng nhiều loại thuốc cùng một lúc. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng sử dụng càng nhiều thuốc thì nguy cơ gặp phải các vấn đề về thuốc càng cao. Đối với người lớn tuổi, sử dụng nhiều thuốc cùng lúc là điều hết sức bình thường. Các bệnh mãn tính như tiểu đường, bệnh tim, Parkinson, viêm khớp, đi tiểu són, huyết áp cao, bệnh phổi, loãng xương hay Alzheimer buộc người bệnh phải sử dụng nhiều loại thuốc. Nhưng quan trọng nhất vẫn là các loại thuốc đó phải phù hợp, hiệu quả và an toàn.
Một bước quan trọng để ngăn ngừa các vấn đề với thuốc mà các chuyên gia y tế, người tiêu dùng và cả người chăm sóc phải hiểu đó là tình trạng ấy giúp xác định các dấu hiệu, triệu chứng của các vấn đề với các loại thuốc phải dùng và để nhận dạng các bước thích hợp nhằm giảm nguy cơ mắc phải những ADR trầm trọng khác.
ThS Lê Quốc Thịnh – Giảng viên Khoa Dược HMC Mỹ Đình